مراحل انتخاب موضوع پایان نامه
برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری انتخاب موضوع پایاننامه یکی از مهمترین چالش هاست. در این پست نحوه انتخاب موضوع پایان نامه در 5 مرحله ذکر شده است.
مرحله اول: نکته های اولیه انتخاب موضوع
- مباحث مورد علاقه را بررسی و مطالعه کنید.
- در پایگاه ها و اینترنت برای یافتن موضوعات مناسب با عبارت «research topics» و «research priorities»و یا «issues for research» جستجو نمایید.
- فصل آخر پایان نامه ها تحت عنوان «پیشنهادهایی برای پژوهش های بیشتر» برای آگاهی از موضوعات مناسب بررسی کنید.
- درباره موضوعات مطرح شده دقیق تر مطالعه نمایید.
- با اساتید و دانشجویان آگاه در مورد موضوعات مقبول مشورت کنید.
مرحله دوم: تحلیل و بررسی موضوعات و نکته های مهم برای انتخاب موضوع
- باید به موضوع علاقمند باشید.
- موضوع بایستی جدید بوده و در سطح ملی یا جهانی مطرح باشد.
- موضوع ارزشمند باشد.
- توانایی و امکانات فرد را در نظر بگیرید. به عنوان مثال: توانایی تحلیل آماری، قدرت تجزیه و تحلیل، توانایی برقراری ارتباط با جامعه ی مورد تحقیق و…
- تعریف یک مسئله جدید بنا بر پیشینه پژوهش یا تجربیات حرفه ای و شخصی ممکن باشد.
- تعریف فرضیه و سوال براساس مسائل نظری و عملی ممکن باشد.
- بتوان سوالات مشخص، هدفمند و عینی مطرح کرد.
- راه حل علمی و روش مناسب برای پاسخ به سوالات موجود باشد.
- موضوع کاربردی بوده و امکان استفاده از نتایج باشد.
- موضوع قابل اجرا باشد. (از نظر زمانی، منابع مالی، شیوه گردآوری اطلاعات، در دسترس بودن اطلاعات، دشوار نبودن انجام مراحل تحقیق، ممکن بودن انجام تحقیق به لحاظ روش تحقیق (یک یا چند روش تحقیق برای آزمودن موجود باشد)، در دسترس بودن نمونه معرف جامعه پژوهش)
- پژوهش بیشتر در زمینه انتخابی ممکن باشد و بایستی بتوانیم پیشنهاداتی برای پژوهش های آتی ارائه دهیم.
- استخراج یک یا چند مقاله در زمینه انتخابی ممکن باشد.
مرحله سوم: تصمیم گیری کلی
- یک لیست از موضوعات مناسب براساس معیارهای مرحله دوم تدوین شود.
- با نگاهی منطقی و واقع بینانه موضوعات را بررسی نمایید.
- موضوعاتی که امکان آنجام تحقیق و دستیابی به نتیجه مطلوب در آنها سخت است را حذف کنید.
- دو تا سه مورد از موضوعات را انتخاب نمایید.
- موضوعات را از لحاظ موجود بودن منابع اطلاعاتی و وجود استاد راهنما (موضوع در حوزه تخصص و علاقه حداقل یکی از استادان باشد) بررسی کنید.
- با یک یا دو استاد در رابطه با موضاعات پیشنهادی و مسائل مربوط به انها مشورت نمایید.
- از یک یا دو استاد در مورد مناسب بودن یکی از موضوعات تاییدیه اولیه را دریافت کنید.
مرحله چهارم: محدود نمودن دامنه موضوع
- متون علمی را جهت پیدا کردن فضاهای خالی برای تحقیق در آن موضوع، مطالعه نمایید.
- موضوع انتخاب و محدود شده را در قالب عبارت (عنوان پایان نامه) بیان کنید.
- با استادان مربوطه در موضوع محدود شده مجددا مشورت نمایید.
- بعد از انجام اصلاحات لازم در عنوان، موضوع نهایی را تایید کنید.
- جهت یافتن و تدوین مسئله پژوهش، متون علمی را مجددا مطالعه نمایید.
- سوالات و فرضیه های مناسب برای پژوهش را بنویسید.
- مسائل و فرضیات را به تایید اساتید مربوطه برسانید.
مرحله پنجم: دیگر گامهای پژوهش
- روش تحقیق، جامعه پژوهش، شیوه نمونه گیری و ابزار گردآوری اطلاعات را مشخص نمایید.
- در صورت استفاده از پرسشنامه، چگونگی پیدا کردن روایی و پایایی آن را تعیین کنید.
- روش آماری و آزمون های مورد استفاده را مشخص نمایید.
- مراحل عملی کار را اجرا نمایید.
- گزارش تحقیق را تدوین کنید.
- یافته ها را همراه با تجزیه و تحلیل نهایی آنها تدوین نمایید.
- محدودیت ها و مشکلات تحقیق را تدین نموده و پیشنهاداتی برای پژوهش های آتی ارائه دهید.
مراحل انتخاب موضوع پایان نامه
