معرفی شاخص های IF، JIF و JRK
موسسه ISI برای اندازه گیری رتبه و اهمیت هر کدام از مجلات تحت پوشش خود سه شاخصه در نظر گرفته است:
- ضریب تاثیر (IF: Impact Factor)
- شاخص فوریت (Immediacy Index)
- نیمه عمر استناد (Cited Half-life)
با این وجود ممکن است در آیین نامه های مختلف ارتقاء پژوهشی با شاخص های دیگری مواجه شوید که به معرفی آنها می پردازیم.
شاخص IF
این شاخص کاربردی ترین شاخص در ارزیابی مجلات ISI می باشد که امروزه به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد. این شاخص در حقیقت نشان دهنده توانایی مجله در جذب مقالات با کیفیت است و با تقسیم تعداد ارجاعات به مقالات منتشر شده در دو سال اخیر مجله بر تعداد مقالات منتشر شده محاسبه می گردد. گاهی از میانگین ضریب تاثیر در کل دوران نمایه شدن در ISI نیز استفاده می گردد. این شاخص اساس راهیابی مجلات به نمایه ISI بوده و همه ساله توسط این موسسه برای مجلات محاسبه و نتیجه در گزارشات ارجاع مجله یا Journal Citation Reports یا به اختصار JCR منتشر می شود.
شاخص JIF
موسسه ISI هر ساله میانگین ضریب تاثیر مجله در طول سالهای نمایه شدن در ISI) JIF) را نیز ارائه می کند. برای محاسبه JIF هر مجله، ضریب تاثیر در همه سال ها با هم جمع و بر تعداد سال های نمایه شدن در ISI تقسیم می گردد. همچنین میانگین انحرافات مطلق ضریب تاثیر سالانه از مقدار JIF نیز محاسبه می شود تا برای بهبود مجله افت و خیزهای آن مشخص گردد.
شاخص JRK
در انتهای هر سال مجلات مربوط به یک موضوع خاص براساس JIF رتبه بندی می گردند و مجله با بیشترین JIF با شماره یک و در صدر جدول و مجله با کمترین JIF در انتهای جدول قرار می گیرد. شاخص درجه بندی مجله JRK (Rank Journal) بین صفر و یک تغییر می کند و وقتی که JRK برای یک مجله در موضوعی خاص، یک باشد، یعنی در آن گرایش خاص علمی هیچ مجله ای نیست که درجه ی آن براساسJIF، بالاتر از مجله مورد نظر باشد. زمانیکه JRK برای یک مجله ۶۵ درصد باشد، بدان معنی است که در آن گرایش خاص، ۳۵ درصد مجلات براساس JIF، بالاتر از مجله موردنظر هستند.
در کل برای ارزیابی کیفیت یک مقاله بررسی IF، JIF و JRK مجله ای که مقاله در آن منتشر شده اهمیت فراوانی دارد. اگرچه این فاکتورها برای ارزیابی کافی نیستند ولی در حال حاضر این اتفاق نظر وجود دارد که مقالات چاپ شده در مجلات نمایه شده در ISI، به علت رعایت استانداردهای علمی و قواعد نشر بین المللی، مهمترین مبنای تعیین میزان تولید علم هستند.