10 فرمان براي نگارش علمي و جذاب (قسمت اول)
- یك تفكر قدیمي در معماري وجود دارد كه ميگوید شكل اشیا از عملكردشان پیروي ميكند. این تفكر در نگارش هم وجود دارد. بسیاري از دانشمندان عقیده دارند هیچ چیزي مهمتر از نتایج مقالاتشان نیست. اما واقعیت این است كه اولین عملكرد مقاله انتقال پیام به خواننده و متقاعد كردن وي به ارزشمند بودن تحقیق انجام شده است بنابراین بهتر است قبل از شروع به نوشتن، در مورد پیام موضوع تأمل شود. حتي بهتر است پیش از نوشتن عنوان مقاله، راجع به نتایج مقاله نیز اندیشیده شود. دانشمندان امروزي كمتر به بیان نتایج خام ميپردازند و هدفشان تفسیر و بحث بهتر نتایج است.
یك نویسنده ممكن است موضوعي را در ذهن خود روشن و واضح تصور كند و نیازي به توصیف و تفسیر حس نكند در صورتيكه خواننده ممكن است اصلاً چنین تفكري نداشته باشد. تمام تردیدها توسط خوانندگان مختلف از این تفكر نویسنده ناشي ميشود كه مطلبي كه در اثر بحث و گفتگوي زیاد براي وي مسجل و بدیهي شده است براي خواننده نیز واضح و روشن است. گاهي اوقات، نتایجي كه مربوط به موضوع اصلي نیستند هر قدر هم كه جالب باشند، بهتر است حذف شوند و اگر این نتایج حذف شده مفید و اساسي باشند بهتر است در یك مقاله دیگر مطرح شوند.
یك نوشتار باید یك پرسش اصلي را پاسخ دهد و بيتوجهي به این موضوع از دلایل شایع بيمیلي خوانندگان نسبت به مطالب است. این پرسش باید مشخص، جدید، مورد علاقه و استقبال جامعه علمي باشد.
خوانندگان مجلات فوق تخصصي به توضیحات اضافه و طولاني درباره موضوع مورد بحث علاقهاي ندارند، در حاليكه در مجلات عمومي، براي ایجاد پس زمینه علمي مناسب براي خوانندگان نیاز به توضیحات تكمیلي احساس ميشود. به طور كلي دانشمندان باید خود را جاي خوانندگان گذاشته و عمق و جزئیات لازم مطلب را از دیدگاه خوانندگان بررسي كنند.
- مورد دیگر استفاده از شیوایي و فن بیان مناسب در حین پیروي از اسلوب مقالهنویسي است. دیوید ریس چنین عنوان ميكند كه در یك مقاله پزشكي، علمي یا هر نوع دیگر، نویسنده باید با استفاده از لغات متداول سعي كند كه خواننده را نسبت به مطلب نوشته شده متقاعد سازد. در عین حال، علي رغم تلاش براي فصاحت مطالب، هرگز مشاهدات و حقایق ارائه شده در مقالات نباید تحت تأثیر فن خطابه قرار گیرند. به عنوان مثال در یك مقاله ضرورتي براي استفاده از صفات و قیدهاي پیچیده وجود ندارد و در صورتيكه بیان نتایج و بحث منطقي و روان باشند، خواننده نیازي به لغات نامفهوم و غیرضروري جهت درك بهتر مطلب احساس نميكند.
كلمات غیرضروري بهتر است حذف شود. یك نگارش پرتوان، معمولاً مختصر و فشرده است. این موضوع در مورد نوشتههاي عمومي نیز مصداق دارد. هر قدر در یك نوشته تركیبات طولاني و پیچیده و توضیحات اضافي در پرانتز بیشتر باشد، خوانندگان و حتي علاقهمندان به موضوع را از ادامه مطالعه باز ميدارد. بهترین و مطمئنترین كار براي جلب توجه خوانندهها بیان مطالب به صورت صریح، قطعي و مشخص است.
- خوانندگان انتظار دارند هر نوع اطلاعات خاص موجود در یك مقاله را در محل مخصوص آن پیدا كنند. در صورتيكه جابجایيهاي زیادي در محلهاي ارائه اطلاعات ایجاد شود، مثلاً برخي نتایج بدون آنكه در قسمت یافتههاي مقاله ذكر شده باشند در بحث مورد ارزیابي و تفسیر قرار گیرند، خواننده را سردرگم ميكنند. مطالبي كه قرار نیست در قسمت بحث مطرح شود بهتر است از قسمت نتایج حذف شود.
- عنوان مهمترین عبارت یك مقاله است. اگر خوانندهاي اهمیت نوشتهاي را از عنوان آن برداشت نكند به خواندن آن ادامه نميدهد. عنوانهاي طولاني حامل اطلاعات بیشتري هستند ولي توجه كمتري جلب ميكنند، به خصوص در افرادي كه با نگاه سریع و گذرا از روي عناوین موجود در فهرست مجلات، مقاله مورد نظرشان را انتخاب ميكنند. عنوانهاي كوتاه جذابتر هستند ولي ممكن است مفهوم كامل را نرسانند. عناویني كه از لغات ایهامدار استفاده ميكنند، جذابیت بیشتري براي خوانندگان دارند، ولي نباید به تبیین محتواي اطلاعاتي مطلب بپردازند. در نهایت در هنگام انتخاب عنوان مناسب، باز هم بهتر است نویسنده خود را در جایگاه خواننده قرار دهد.
