آلتمتریکس چیست؟

آلتمتريكس مخفف Alternative Metrics اسـت و در لغت بـه معنـاي مقيـاس هـاي جـايگزين می باشد. هـدف از آلتمتريكس معرفی شاخصی جدید برای اندازه گيري اثرگذاری آثار علمی در محیط شبکه های اجتماعی می باشد. اين روش تکمیل کننده سایر روش های متعارف سنجش تأثیر آثار علمی است. در این روش داده‌ های حاصل از استفاده از آثار علمی در محیط شبکه های اجتماعی به کمک ابزارهایي گرد آوری و تجزیه و تحلیل می‌شود. مزیت عمده این روش، سنجش تأثیر انواع آثار علمی صرف نظر از قالب انتشار و نوع کاربر است. آلتمتـريكس بـه ارائـه جـايگزينی بـراي فعاليت هاي جاري بدون تكيه بر شمارش استنادها و ضريب تأثير مجلات می پردازد. همچنین از طريق معرفي رويكردهاي تكميلي و منابع داده جديد به تحليل كمـي ضریب تأثير مي پردازد. هدف آلتمتريكس به طور مشخص شبکه های اجتماعي می باشد و آن را در استخراج اطلاعـات بـراي تحليـل و بررسي پژوهش به كار مي برد.

 بسیارى از پژوهشگران با ایده ی جایگزینى دگرسنجى به جاى شاخص هاى استنادى سنتى موافق نیستند. این افراد معتقدند آلتمتریکس از پیامدهاى فناورى نوین است که با حضور شبکه هاى اجتماعى مجازى در سنجش ارتباطات علمی پژوهشى و تأثیر پژوهش به کار گرفته مى شود و بین پژوهشگران در این باره توافق عمومى وجود دارد. آلتمتريكس روشی جديـد برای انـدازه گيـري تـأثير و توزيـع پـژوهش هـاي دانشگاهي است و به سرعت محـور تمركـز مباحثـه هـا و جـدال هـاي شـديدي قـرار گرفتـه اسـت. همچنین بـه عنـوان يـك روش سـريع، مطلـوب و بسـيار مـرتبط بـراي ارزيـابي شايسـتگي دريافـت كمك هزينه و بورسيه ها براي اساتيد و پروفسورها تبديل شده است. به عبارت ديگر، آلتمتريكس انتشار يـا نابودي را به دنياي ديجيتال آورده است.

رویکرد آلتمتریکس

فلسفه و رويكرد آلتمتريكس، گردآوري بيشترين داده در مـورد بيشـترين مقـالات آنلايـن، سـرعت و مقياس كار و تمركز بر منابع داده اي است كه توسط كاربران قابل ارزيابي باشد؛ به عنوان مثال، اگر بگوييم كه مقاله ای پنج بار توييت شده است، كاربر مي تواند پنج لينك مرتبط و نام هاي كاربري توييتر و برچسب زماني آن ها را مشاهده كند.

کاربرد آلتمتریکس

كاربرد داده هاي آلتمتريكس شامل بحث هاي مرتبط، پيوند به صفحات مقاله، تحليل صفحات مقالات براي نويسندگان و افزودن داده هاي اجتماعي به نمايه هاي جست و جوگر براي تقويت فهرست بیشترين و محبوب ترين مقالات به اشتراك گذاشته شده مي باشد.

مزایای آلتمتریکس

از آنجایى کـه تنـوع منابـع داده اى و انـواع داده هـا بسـیار زیـاد اسـت، به همین دلیل مخاطبـان اغلـب از آلتمتریکـس به عنـوان یـک محصـول دوجانبـه بـراى بحـث و به اشـتراك گذارى تولیـدات پژوهشـى خـود اسـتفاده مى کننـد. تصـور مى شـود کـه آلتمتریکـس به طـور بالقـوه نـکات دقیق تـر و ظریف تـرى از تأثیر پژوهش را نشـان می دهد و نیـز طیـف وسـیع ترى از مخاطبـان را شناسایی مى کنـد. آلتمتریکـس قـادر اسـت برخـى از جنبه هـاى پنهـان فرآینـد پژوهـش را نشـان دهـد کـه پیش تـر مشـهود نبـود. همچنین آلتمتریکس طیـف وسـیعترى از مخاطبـان را نشـان می دهـد و اطلاعـات دقیقـى درباره تأثیـر پژوهش، چگونگـى و نحـوه سـنجش آن فراهم می کند.

درخصوص سهولت گردآوري داده ها در آلتمتـريكس مـي تـوان گفت اگرچه پژوهش هاي وبومتريك و مطالعات خوانندگان الكترونيكي سعي در انعكاس تأثير پژوهش در يك مفهوم گسترده تر دارند، ولي اغلب آنها توسط مقياس پذيري و دسترسي به داده ها محدود شده اند. بـا توجه به اينكه آلتمتريكس بر پلتفرم هاي رسانه هاي اجتماعي تمركز دارد و اغلب دسترسي آزاد به اسـتفاده از داده ها به وسیله برنامه های كاربردي شبکه را فراهم مي سازد، گردآوري داده ها در ايـن روش كـمتـر مشكل ساز است.

آلتمتريكس ديدگاه ما را از آنچه تأثير به نظر مي رسد و همچنين از آنچه تأثير را مي سـازد، گسـترده تـر مي كند و اين موضوع مهمي است؛ زيرا اشكال پژوهش بسيار متنوع شده و به طـور روزافـزون بـه صـورت پيوسته در قالب هاي مختلف در دسترس قرار گرفته اند. به دليل اين كه آلتمتريكس خود داراي تنـوع اسـت، بنابراين براي اندازه گيري تأثير در اكوسيستم متنوع پژوهش بسيار خوب عمل مي كند. درواقع، آلتمتريكس براي بررسي اين اشكال جديد ضروري خواهد بود؛ زيرا اين موارد خارج از دامنه فيلترهاي سنتي هستند. آلتمتريكس سريع است و براي گردآوري داده ها از برنامه های كاربردي عمومي استفاده مي كند. آلتمتريكس باز است و نه فقط داده ها، بلكه اسـكريپت هـا و الگـوريتم هـايي كـه آن هـا را گردآوري و تفسير مي كنند را نيز در بر مي گيرد. سرعت آلتمتـريكس فرصـتي را بـراي ايجـاد پيشـنهادات بلادرنگ و سيستم هاي فيلترسازي مشترك ارائه مي كند؛ براين اساس، يك پژوهشگر به جـاي عضـويت در هزاران فهرست مندرجات مي تواند يك فيد از مهمترين كارهاي تخصصي حوزه خود در هفتـه جـاري را دريافت كند. به وسيله آلتمتريكس، به جاي هدايت ارزيابي تـأثير توسـط يـك مؤسسـه، كـاربران (خـود) شـمارش و اندازه گيري مسائل علمي را در دست مي گيرند. وقتي كاربران بيشتري با محتواي وب تعامل برقرار سازند، رد پاي ثبت شده بيشتري از خود برجا مي گذارند و اين امر، داده هاي مؤثري را بـراي آلتمتـريكس فـراهم مي سازد.