برای بررسی برتری علمی و رتبه بندی ژورنال ها اغلب شاخص ضریب تأثیر یا همان Impact Factor استفاده می شود. با این حال، این شاخص علمی توسط نویسندگان، سردبیران مجله و ناشران که به صورت غیرواقعی تعداد استناد را بالا می برند، دستکاری و مورد سوء استفاده قرار گرفته و به آنها کمک می کند تا در صدر قرار بگیرند. این کار از طریق استناد به خود، انتشار مقالات بررسی کوتاه و نامه ها انجام می پذیرد و استناد به اولین مشاهدات بالینی یا مفاهیم علمی انجام نمی گیرد. هیچ نوع سیستمی برای اطمینان از شفافیت این فاکتور موجود نمی باشد. این امر فاکتور تأثیر را به یک سیستم رتبه بندی ژورنال بسیار غیرمعمول تبدیل کرده است.
یک راه برای از بین بردن استفاده نادرست از ضریب تأثیر ژورنال، استفاده از فاکتور TOP می باشد. این سیستم رتبه بندی از شفافیت لازم برخوردار می باشد. با این حال، ممکن است تغییر به فاکتور TOP به سرعت برای ویراستاران و پژوهشگران مقدور نباشد.
تغییر می تواند چالش برانگیز باشد
برای اطمینان از اجرای استانداردهای جدید، مدیریت بیشتری نیاز خواهد بود. مجلات باید سیاست های جدیدی را برای رعایت استانداردها به کار ببرند و همچنین راه های جدیدی برای نویسندگان در راستای سیاست های جدید ارائه دهند. پایگاه داده برای تهیه مجموعه داده ها و همچنین اعلان هایی که نویسندگان از این خط مشی ها پیروی کرده اند، لازم است. ویراستاران احتمالاً خواستار بررسی دقیق در مورد مقالاتی که منتشر می کنند هستند تا اطمینان حاصل شود که مقالات آنها با سیاست های جدید مطابقت داشته باشد. این امر ممکن است منجر به مدت زمان طولانی تری برای بررسی مقاله قبل از انتشار آن شود.
هماهنگ کردن ایده های علمی با رویکرد ها
ضریب TOP دارای هشت استاندارد شفافیت می باشد. ژورنال هایی که مایل به دریافت فاکتور TOP هستند، باید برای هر استاندارد یکی از سه سطح را انتخاب کنند. سطح یک دارای حداقل دقت و سطح سه دقیق ترین دقت را دارا می باشد. اگر یک ژورنال حداقل معیارها را برآورده نکند، نمره 0 را کسب می کند. سطوح مختلف به ژورنال ها این امکان را می دهد که سیستم رتبه بندی جدید را به صورت مرحله ای به تصویب برسانند. هشت استاندارد شفافیت به شرح زیر است:
استاندارد اول (استانداردهای استناد): این استاندارد مانند ضریب تأثیر، باید با مشارکت اصلی باشد تا تأثیرگذار گردد.
استانداردهای دوم تا چهارم (داده ها، روش های تحلیلی و شفافیت مواد تحقیق): این روند برای این سه استاندارد مشابه است. بنابراین، آنها با هم گروه بندی می شوند. این استانداردها در مقاله باید بیان کننده داده ها، روش های تحلیلی و مواد در دسترس باشند و اطلاعاتی درباره نحوه دستیابی به آن ها بدهند.
استاندارد پنجم (شفافیت طراحی و تحلیل): فرآیند طراحی و تجزیه و تحلیل تحقیق باید کاملاً روشن باشد.
استاندارد ششم (ثبت مجدد مطالعات): این امر باعث می شود مطالعاتی که در نهایت منتشر نشده اند بیشتر شود.
استاندارد هفتم (پیش ثبت نام طرح های تجزیه وتحلیل): تفاوت بین تحقیقات تأییدی و اکتشافی را تأیید می کند. طرح مطالعه، متغیرها و شرایط درمان باید از پیش ثبت شده باشند. برنامه تجزیه و تحلیل مدل آماری مورد استفاده در مطالعه با تمام جزئیات ارائه شود.
استاندارد هشتم (تکرار): این استاندارد معیاری مناسب به دلیل معضل تکرارپذیری می باشد. این استاندارد به سطح انتخاب شده، تکرارهای مستقل مطالعه که درخواستی یا اجباری هستند بستگی دارد.
این هشت استاندارد عموماً در رابطه با کیفیت مقالات ژورنال می باشند. در حال حاضر، بیش از 250 ژورنال در وب سایت فاکتور TOP ارائه شده اند و مورد استقبال بسیاری از ژورنال ها، به خصوص در زمینه هایی مانند روانشناسی، اقتصاد، آموزش و پرورش و رسانه های عمومی قرار گرفته است.
تفاوت چیست؟
شاید به نظر برسد که تمامی این استانداردها همه آن چیزی است که محققان و ناشران باید انجام دهند. اما باید تدابیری اتخاذ شود که محققان را وادار به انجام کار درست در راستای استانداردهای این فاکتور کند. با این حال، معیارهای جدید به شرح زیر می باشند:
1. ففقط به جدید بودن و ارزش خبری داشتن توجه ندارد.
2. فاکتور TOP نوعی رتبه بندی (و نه درجه بندی) است.
3. سیستم امتیاز دهی TOP شفاف است و به صورت رایگان در وب سایت آن در دسترس می باشد.
TOP ایده آل نیست
برخی از محدودیت های TOP Factor عبارتند از:
1. عدم وجود ضمانت اجرا برای سیاست هایش.
2. این سیستم به نوعی سیستمی برای رتبه بندی ژورنال است و مقالات فردی را رتبه بندی نمی کند.
3. بعضی از مطالعات (مانند تاریخ) نیازی به تجدید چاپ ندارند. در نتیجه این مجلات در رتبه دهی به طور ناعادلانه ای پایین تر از مطالعات مبتنی بر داده ها قرار می گیرند.
4. مطالعه ای که شفاف باشد الزاماً از کیفیت مناسب برخوردار نیست.
گامی درست در جهت پژوهش
Impact Factor راهی آسان برای رتبه بندی ژورنال ها و کیفیت مقالاتی است که آنها منتشر می کنند. با این حال، همانطور که در بالا ذکر شد، این معیار اندازه گیری تحقیق به آسانی از مسیر خود منحرف می شود. فاکتور جدید TOP باید مسئله شفافیت و تکرار را حل کند. اگرچه شفافیت کیفیت را تضمین نمی کند، اما به ویراستاران راهی برای ارزیابی کیفیت مطالعه می دهد. این موضوع باعث ایجاد تغییراتی برای ناشران خواهد بود تا سیاست های خود را تغییر داده و به اجرا درآورند که این تغییرات زمان بر است. همانطور که گفته شد، TOP کیفیت ژورنال را ارزیابی می کند و نه تحقیقات فردی که چاپ شده است. به همین دلیل در حال حاضر فرض بر این است که اگر ژورنالی با درجه بالایی رتبه بندی می شود، احتمالاً آن ژورنال فقط تحقیقات با کیفیت را منتشر می کند و ما باید به نظرات سردبیران و داوران در این زمینه اعتماد کنیم. با این وجود، معرفی فاکتور TOP گامی در جهت درست می باشد.
