ملاکهای محتوایي مقاله
- فرایند تفکر: هر پژوهش علمي در پي پاسخ دادن به پرسشهایي است كه تاكنون براي مخاطبان كشف نشدهاست. از اینرو پژوهش علمي همیشه با طرح یك یا چند سئوال آغاز ميشود كه محقق در صدد پاسخگویي به آنهاست.
- منطقي بودن: منطق ابزار ضروري یك مقاله علمي است و محقق باید شایستگي لازم در استدلال، تحلیل محتوا و نتیجهگیري داشته باشد. قواعد، طبقه بندي، استنباطهاي قیاسي و استقرایي، روشهاي مختلف نمونهبرداري و غیره همه از ویژگيهاي منطقي یك مقاله علمي است كه محقق باید به آنها توجه داشته باشد.
- انسجام و نظام مند بودن: محقق باید عناوین فرعي مقاله خود را با نظمي منطقي از یكدیگر مجزا كرده و ارتباط بخشها را با یکدیگر مشخص نماید.
- تراكمي بودن: هدف اصلي یك مقاله، كشف یا تكمیل دانش بشري است نه تكرار دوباره آن با عبارات مختلف.
- تناسب موضوع با نیازهاي فعلي جامعه علمي: هر پژوهش علمي باید نیازهاي اساسي جامعه علمي خود را در نظر گرفته، در صدد حل آن مسائل برآید. بنابراین از طرح موضوعاتي كه از اولویت تحقیقي برخوردار نیستند و جامعه علمي بدانها نیاز ندارد باید احتراز نمود.
- نوآوري: هر تحقیق علمي زماني ميتواند در ارتقاي سطح دانش موفق و موثر باشد كه از فكري بدیع و تازه برخوردار باشد. مقالاتی كه به جمع آوري صرف بسنده ميكنند، نميتوانند سهم عمدهاي در پیشرفت دانش بشري داشته باشند.
- توضیح مطلب در حد ضرورت: محقق باید به حدي مطالب را تبیین كند كه مقصود وي براي خواننده روشن باشد.
- متناسب بودن با نظریهها: یافتههاي به دست آمده در تحقیقات میداني یا توصیفي نباید با قوانین كلي آن رشته تخصصي منافات داشته باشند.
- اجتناب از كلي گویي: محقق باید مباحث علمي خود را به روشني توضیح دهد و با زبان گویا آن را تبیین کند و از كلي گویي اجتناب نماید.
- گزارش روش شناسي تحقیق: چگونگي گردآوري شواهد و تبدیل آنها به یافتهها “روش شناسي” نامیده ميشود. این سوال كه “چگونه دادهها باید گردآوري شود و مورد تفسیر قرار گیرد، به طوري كه ابهام حاصل از آنها به حداقل ممكن كاهش یابد” از موارد مهم تحقیق علمي است.
- یك تحقیق علمي زماني مي تواند مطالب خود را به اثبات برساند كه از روش گردآوري مناسبي برخوردار باشد و آن روشها در مقاله به خوبي بیان شده باشند.
ملاک های محتوایي مقاله