این روزها صرفا انتشار یک تحقیق برای کسب رتبه در دانشگاه کافی نیست. در دانشگاه، کسب اعتبار به عنوان دانشمند به کیفیت و کمیت مقالات منتشر شده شما بستگی دارد. اما به تعداد استناد نیز بستگی دارد.
استنادها سبب شناخته شدن دانشمندانی می شود که یافته ای را کشف کرده و اولین نفری بوده اند که آن را به انتشار رسانده اند. بنابراین، تعداد محققانی که در مقالات منتشر شده خود به اثر شما استناد می کنند می تواند به ارزیابی عملکرد دانشگاهی شما کمک نماید. این امر نشان می دهد که محققان هم رده شما می توانند بر روی یافته شما حساب کننند و این که در این زمینه تحقیقاتی مفید بوده است. گزارشاتی نظیر فهرست محققانی که به آنها زیاد استناد شده است که توسط Web of Science منتشر می شود سبب ایجاد رقابت در محیط دانشگاه می شوند. با این وجود، همان طور که سکه دو طرف دارد رقابت در استنادها در محیط دانشگاهی نیز به همین گونه است.
رتبه بندی استناد
Web of Science فهرستی از محققانی که زیاد به آنها استناد شده است را تهیه و منتشر کرده است. این پایگاه داده استنادی محتوای هر بخشی از محتوای تحقیق را فهرست بندی کرده و یک موتور جستجوی قدرتمند از اطلاعات علمی جهان فراهم آورده است. با این اطلاعات آنها توانسته اند گزارشات سالانه ای را منتشر نمایند که اطلاعات علمی را رده بندی نماید. این فهرست معتبر محققان برتر جهان را که سوابق استناد آنها در صدر 1% برتر استنادها در زمینه کاری خودشان در پایگاه داده Web of Science قرار دارد را شناسایی کرده است. قرار داشتن در فهرست محققان بسیار استناد شده به این معنا است که شما یک محقق موفق و تاثیرگذار هستید و چه افتخاری بالاتر از آن.
آیا محققان استنادها را جعل می کنند؟
متاسفانه، نیاز فوق به استناد سبب شده است که موارد استناد به صورت روز افزونی جعل شود. دلیلش این است که تحقیق شدیدا رقابتی است. محققان در به چاپ رساندن تحقیقاتشان در مجلات معتبرتر با هم رقابت می کنند تا شانس بهتری برای یافتن سرمایه گذار برای تحقیقشان داشته باشند. نهایتا رتبه بندی استناد به شما نشانه ای است از عملکرد دانشگاهی شما. هر چه تعداد استنادها به اثر شما بیشتر باشد، شما در حرفه دانشگاهی خود موفق تر بوده اید. برای کاهش تعداد چنین سناریوهایی بیایید ببینیم چگونه می توان تحقیقاتی را که بسیار به آنها استناد شده است را پیدا کنیم.
استنادها در Google Scholar
برای مثال، شما یک محقق در آغاز راه خود هستید و دانشگاه شما Web of Science را به عنوان یک منبع داده ترجیح می دهد. با این وجود، شما استنادهای کمی در Web of Science دارید اما تعداد استنادها به اثر شما در Google Scholar قابل احترام است. در چنین مواردی، ممکن است گفته شود که استنادهای Google Scholar معیار دقیق تری برای بررسی تاثیر استناد برای محققان جوان است.
این گفته درست است زیرا Google Scholar شامل استنادهایی در پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکترا، مقالات کنفرانس و مقالات کاری می شود. در اغلب موارد، این آثار نهایتا در استنادهای Web of Science منعکس خواهند شد. Google Scholar نیز شامل کتاب ها، فصل هایی از کتاب و طیف وسیعتری از مجلات نسبت به Web of Science می شود مخصوصا در علوم اجتماعی و علوم انسانی.
در برخی موارد، مقالات استناد کافی را دریافت نمی کنند حتی در Google Scholar. مخصوصا این اتفاق بیشتر برای علوم اجتماعی و علوم انسانی می افتند که پروسه انتشار عموما طولانی تر است و شامل دوره های بازبینی بسیار و زمان طولانی تر برای چاپ حتی برای انتشارات پذیرفته شده می شود.
مقایسه مقاله تان با مقالات چاپ شده در همان سال
اگر استنادهای زیادی در Google Scholar ندارید اما یک یا دو مقاله دارید که اتفاقا استناد به آنها بیشتر است، سعی کنید این مقالات را با مقالات دیگر در همان مجله در همان سال مقایسه کنید. حتی اگر یک مقاله منتشر شده در سال 2015 تنها چند استناد در پایان سال کسب کرده باشد، اگر اغلب مقالات در مجله در همان سال اصلا استنادی نداشته باشند، شما مورد نسبتا خوبی هستید.
داده های مقدماتی ISI را برای زمینه کاری خود بررسی نمایید
می توانید استنادها را در انتشاراتی در مجلات فهرست شده ISI (که متاسفانه تنها بخشی از کل دنیای مجلات را مخصوصا در زمینه علوم اجتماعی و علوم انسانی پوشش می دهد) در پایگاه داده Web of Knowledge به عنوان” خطوط مبنای شاخص های اساسی علوم پایه” بیابید.
حتی چند استناد محدود نیز می تواند به معنای استناد شدن زیاد باشد
برای مثال، اگر مقاله ای را در یک مجله فهرست شده در ISI منتشر کرده اید که فقط دو استناد از ISI دریافت کرده است ولی در صدر بیست درصد مقالات برتر استناد شده در آن سال قرار گرفته است. اگر این استنادها به سه مورد می رسید مقاله شما در صدر 10 درصد مقالات استناد شده قرار می گرفت. مشخص است که برای مقالاتی که در سال های قبل تر منتشر شده تعداد استنادها در راس بیست درصد یا ده درصد یا حتی بالاتر خواهد بود.
تفاوت های انظباطی در استنادهای مورد انتظار
در واقع در علم کامپیوتر، مهندسی و ریاضیات، حتی برای مقالات قرار گرفته در مجلات فهرست شده در ISI که ده سال از انتشار آنها گذشته است، 4 تا 5 استناد ISI کافی است تا آن را در صدر 50 درصد مقالات بسیار استناد شده در زمینه های خود قرار دهد و اگر تعداد استنادها 20 مورد باشد شما در صدر 10 درصد مقالات استناد شده برتر قرار می گیرید. برای علوم اجتماعی، این اعداد باید بسیار بالاتر باشد. علتش تا حدودی این است که Web of Science در این رشته ها پوشش جامعی ندارد. با این وجود یک علت دیگر هم می تواند تفاوت ها در رفتار استناد در زمینه های مختلف باشد. برای اینکه مقاله ای در بیولوژی مولکولی و ژنتیک در صدر 50 درصد مقالات برتر قرار گیرد باید مقاله شما که 10 سال از انتشار آن گذشته است 26 استناد دریافت کرده باشد و برای اینکه در صدر 10 درصد مقالات برتر باشد باید 116 بار به آن استناد شده باشد.
چگونه می توان تعداد استنادها را بدون جعل افزایش داد؟
نهایتا، اگر شما تنها چند استناد در Web of Science یا Google Scholar داشتید، بهتر است هر یک از آنها را پیگیری کنید تا ببینید چه کسانی و در چه خروجی هایی به کار شما استناد می شود. زمانی که بسیاری استنادها به شما در مجلات برتر در زمینه کاریتان یا زمانی که برخی از استاتید دانشگاه در زمینه کاریتان به مقالات شما استناد می کنند بسیار احساسات شما برانگیخته خواهد شد. مقداری از اعتبار و کیفیت تصویر مجلات و دانشگاهیانی که به اثر شما استناد کرده اند ممکن است به چشم کمیته ارزیاب شما نیز بیاید.
اگر شما استنادهای بسیار کمی دارید، باید بر کیفیت مجلاتی که اثر شما در آنها ظاهر می شود تمرکز کنید. در حالی که در کل، درست است که به برخی مقالاتی در مجلات برتر اصلا استناد نمی شود، اما به طور میانگین به مقالات در مجلات برتر بیش از مقالات در مجلات کم اعتبار تر استناد می شود. دلیلیش این است که آنها عوامل تاثیرگذاری ژورنال (Journal Impact Factors) بالاتری دارند. بنابراین، اگر مقاله شما در مجلات تاثیرگذار منتشر شد می توانید امیدوار باشید که به کار شما استناد بیشتری شود.
