روش شناسی تحقیق یا متدولوژی روشی نظام مند برای حل یک مساله تحقیقاتی از طریق جمع آوری داده ها با استفاده از تکنیک های مختلف، ارائه تفسیر داده های جمع آوری شده و نتیجه گیری در مورد داده های تحقیق تعریف می شود. روش تحقیق الزاما نقشه یک تحقیق یا مطالعه می باشد.
روش شناسی در مقابل روش ها
اشتباه گرفتن “روش شناسی” و “روش ها” در تحقیقات بسیار اتفاق می افتد. مخصوصا که گاهی این دو به جای هم به کار می روند. روش ها و روش شناسی در کار تحقیقاتی به دو اصل وابسته اما متفاوت اشاره دارد: روش، تکنیکی است که از آن در جمع آوری شواهد استفاده می شود اما روش شناسی در واقع نظریه بنیادی و تحلیل نحوه انجام یا پیشروی تحقیق است. به طریق مشابه، بریکز و میلز متدولوژی را به صورت مجموعه ای از اصول و ایده هایی که طراحی یک مطالعه تحقیقاتی را نشان می دهد تعریف کرده اند. در ضمن، روش ها رویکردهای عملی هستند که از آنها برای ایجاد و تجزیه و تحلیل داده ها استفاده می شود.
پس بطور خلاصه روش ها، شیوه ها یا گام های فنی برداشته شده برای انجام تحقیق را تحت پوشش قرار می دهد و روش شناسی دلایل اساسی برای استفاده از روش های خاص در این فرآیند را توضیح می دهد.
رویکرد روش شناسی یا روش های مورد استفاده در تحقیق
از گذشته، محققان دانشگاهی اغلب مطالعات تحقیقاتی را از طریق دو الگوی متمایز انجام می دادند که رویکرد اثبات گری یا پدیدار شناختی نامیده می شوند. رویکردهای پدیدار شناختی و اثبات گری که گاهی رویکردهای کمی و کیفی نیز نامیده می شوند نقشی قابل توجه در تعیین فرآیند جمع آوری داده های شما و مخصوصا روش هایی که قصد دارید از آن ها برای تحقیقات خود استفاده کنید دارند.
متدولوژی اساس تحقیق شما را تشکیل می دهد. طبق نظر نیل مکینروی (مدیر اجرایی مرکز راهکارهای محلی) عدم استفاده از روش ها و طراحی های درست تحقیق، اساسی سست برای هر بازبینی، ارزیابی یا راهکارهای آتی ایجاد می کند. در تحقیق، دو روش اساسی وجود دارد که برای هر دو رویکرد روش های تحقیق کمی و کیفی مورد استفاده قرار می گیرد.
روش تحقیق کمی
این رویکرد اغلب توسط محققانی استفاده می شود که از الگوی علمی پیروی می کنند. این روش به دنبال کمی کردن داده ها و تعمیم نتایج از یک نمونه جمعیت مورد هدف است. این روش فرآیند ساختاریافته جمع آوری داده با خروجی به صورت اعداد را دنبال می کند. در تحقیق کمی همچنین تجزیه و تحلیل عینی با استفاده از ابزارهای آماری رعایت می شود.
بر اساس یک گزارش، تحقیق کمی بزرگترین بخش از بازار تحقیق جهانی در سال 2018 را به خود اختصاص داده بود.
روش تحقیق کیفی
بر خلاف رویکرد کمی که هدف آن شمارش موارد مشاهده شده برای توضیح آنهاست، روش تحقیق کیفی برای ایجاد توضیح کامل و مفصل از مشاهدات شما به عنوان یک محقق طراحی شده است. روش کیفی به جای ارائه پیش بینی ها و یا توضیحات علّی زمینه سازی و تفسیری از داده های جمع آوری شده فراهم می آورد. این روش تحقیق ذهنی بوده و به تعداد کمتری از پاسخ دهندگان که با دقت انتخاب شوند نیاز دارد.
روش های ترکیبی
روش های معاصر از ترکیبی از رویکردهای سنتی کمی و کیفی به وجود آمده است. به گفته برانن و ماس، وجود رویکرد روش های ترکیبی از پتانسیل آن ناشی می شود که به محققان کمک می کند روابط اجتماعی و پیچیدگی های آنها را با تلفیق روش های کمی و کیفی تحقیق در عین شناخت محدودیت های آن ها بصورت همزمان مشاهده کنند. روش های ترکیبی همچنین به خاطر مفهوم سه سویه سازی در تحقیقات اجتماعی شناخته شده است. به گفته هاک سه سویه سازی برای محققان فرصتی برای ارائه یافته های متعدد در مورد یک پدیده با به کار گیری عناصر مختلف رویکرد های کمی و کیفی در یک تحقیق فراهم می آورد.
نگارش روش شناسی تحقیق
ساندرز و همکاران مفهوم مدل تحقیقاتی پیاز (به جهت لایه لایه بودن) را برای کمک به محققان برای توسعه روش شناسی و ساخت طراحی تحقیق در زمینه تحقیقات آتی پیشنهاد داده اند. این مدل تحقیقاتی پیاز مانند شش لایه اصلی دارد که به عنوان دستور العملی گام به گام برای ایجاد و سازماندهی متدولوژی تحقیق توسط محققان عمل می کند.
انتخاب یک روش شناسی تحقیق
مشخص است که بخش روش شناسی تحقیق محلی است که یک محقق برنامه هایی که باید برای دستیابی به هدف تحقیق انجام دهد را نشان داده و در مورد آنها توضیح می دهد. با این وجود آشنا بودن با انواع متدولوژی تحقیق انتخاب روش شناسی مناسب را راحت تر نمی سازد. همچنین انتخاب نوع متدولوژی تحقیق گامی مشکل در فرآیند تحقیق است. این کار می تواند بسیار گیج کننده و سخت مخصوصا برای محققان تازه کار باشد.
طبق گفته هولدن و لینچ تحقیقات نباید تنها “بر مبنای روش شناسی” باشد بلکه انتخاب نوع روش شناسی نه تنها برای بررسی پدیده های علوم اجتماعی بلکه برای موضوعات فلسفی محققان نیز باید دارای اهمیت باشد. به طریق مشابه، گولدینگ ادعا می کند که انتخاب روش شناسی باید بر اساس تمایلات، باورها و اعتقادات محقق باشد. در ضمن، دیگر عوامل قابل توجه مثل دغدغه های معرفت شناسی نیز باید در انتخاب یک روش شناسی تحقیق مد نظر قرار داده شود. علاوه بر موضوعات فلسفی و باورهای شخصی، تمهیدات عملی مانند داده ها و دانش موجود، زمان و دیگر منابع نیز وجود دارند که می توانند بر تصمیم یک محقق برای روش شناسی مورد استفاده اش تاثیر بگذارد.
