ﻳﻜﻰ از ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎى ﭘﮋوﻫﺶ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ و ﺳﺎبقه آن ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﻋﻠﻤﻰ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ، اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻋﻠﻤﻰ، ﻛﺎرى ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از اﻧﺠﺎم ﺗﻜﺮار ﻣﻜﺮرات و اﺗﻼف زﻣﺎن و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻧﻤﻰ ﺑﺎﺷـﺪ. ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً آﮔﺎﻫﻰ از ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻋﻠﻤﻰ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﻛﻪ در ﺣﻮزه ﻋﻠﻤﻰ ﻣﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ﺿﻤﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت و اراﺋﻪ آﮔﺎﻫﻰ، در اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺼﻴﺮت ﻣﻰ ﺑﺨﺸﻨﺪ. ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً داﺷﺘﻦ ﺑﺼﻴﺮت ﻛﺎﻓﻰ ﻗﺒﻞ از اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ ﻳﺎ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻋﻠﻤﻰ، ﭼﺮاغ راﻫﻰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ روﺷﻰ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮ و درﺳﺖ ﺗﺮ ﻓﺮﺿﻴﺎت و اﻳﺪه ﻫﺎى ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺑﻮﺗﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﮕﺬارﻳﻢ.
ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰ ﮔﺮدد ﻛﻪ وﺟﻮد ﻳﻚ ﺑﺎﻧﻚ ﺟﺎﻣﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ از ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻋﻠﻤﻰ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﭼﻪ اﻧﺪازه ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﻻزم و ﻛﺎرﮔﺸﺎ ﺑﺎﺷﺪ. ﻳﻌﻨﻰ ﻳﻚ ﻣﺤﻘﻖ زﻣﺎﻧﻰ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﭘـﮋوﻫﺶ دﻗﻴﻖ و ﻧﻴﺎزﻣﺤﻮر را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻋﻠﻤﻰ ﺧﻮب و ﺟﺎﻣﻌﻰ دﺳﺘﺮﺳﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن، ﻧﻘﺶ ﭘﺎﻳﮕـﺎه ﻫﺎى اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﭘﺮ رﻧﮓ ﻣﻰ ﮔﺮدد. ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻰ دﻗﻴﻖ ﺗﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎى اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ، ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻰ شویم ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺧـﻮد ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اى از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺮد از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺘﺐ و ﻧﺸﺮﻳﺎﺗﻰ ﻋﻠﻤﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻫﺮ ﺟﺎﻳﻰ از اﻳﻦ ﻛﺮه ﺧﺎﻛﻰ ﭼﺎپ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ. اﻳﻦ اﻣﺮ ﮔﻮاﻫﻰ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﺑﻪ ﺳﺰاى ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻰ در ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ ﺑﺎﻧﻚ ﺟﺎﻣﻊ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. ﻧﻘﺶ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻰ از زﻣﺎﻧﻰ ﺷﺮوع ﻣﻰ ﮔﺮدد ﻛﻪ ﺗﻼش ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺑـﺎ ﺑﺮرﺳﻰ و ﭼﺎپ ﻣﻘﺎﻻت ﻋﻠﻤﻰ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان و ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ، ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻋﻠﻤﻰ را از ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎى ﺟﺪﻳﺪ ﻋﻠﻤﻰ ﺑﺎﺧﺒﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. زﺑﺎن ﻋﻠﻢ، زﺑﺎن ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻴﻦ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ و ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻛﺸﻮرﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎن ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. وﻗﺘﻰ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻰ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻳﻚ ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺸﺨﺺ و در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻋﻠﻤﻰ اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎى ﻋﻠﻤﻰ را ﭼﺎپ و در ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎى ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺳﺎزﻧﺪ، در واﻗﻊ ﻣﺮزﻫﺎى ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻰ را در ﻫﻢ ﻛﻮﺑﻴﺪه اﻧﺪ و ﻣﺴﻴﺮ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و ﺗﺮﻗﻰ را ﻫﻤﻮارﺗﺮ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ.
واﻗﻌﻴﺖ دﻧﻴﺎى اﻣﺮوز ﻣﺎ ﺣﻜﺎﻳﺖ از آن دارد ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﻋﻠﻮم راﻳﺎﻧﻪ و ﭘﺪﻳﺪارﺷﺪن اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ، دﻳﮕﺮ ﺟﺎﻳﻰ ﺑﺮاى ﺑﻴﺎﻧﺎت ﻣﺤﺪود وﺟﻮد ﻧﺪارد. اﮔﺮ ﻣﻘﺎﻟﻪ اى ارزش ﭼﺎپ ﺷﺪن در ﻳﻚ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻋﻠﻤﻰ را دارد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺤﺪود ﻧﻤﻮدن آن ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎص ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻰ ﭼﻨﺪان ﻣﻨﻄﻘﻰ و ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﻧﻤﻰ ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻧﺸﺎن از اﻫﻤﻴﺖ ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺳﺎزى ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻰ در ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎى ﻣﻌﺘﺒﺮ دﻧﻴﺎﺳﺖ. در ﺟﺎﻳﻰ ﻛـﻪ ﻳـﻚ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣـﻰ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﺨﺎﻃﺐﺟﻬﺎﻧﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﺤﺪود ﻧﻤﻮدن آن ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻰ ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺮ در ﺣﺪ ﻳﻚ ﻛﺸﻮر، ﻧﻪ ﺑـﻪ ﺻـﻼح ﻋﻠـﻢ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺑﻪ ﺻﻼح آن ﻧﺸﺮﻳﻪ. ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﺣﺘﻰ در اﺳﻨﺎد ﺑﺎﻻدﺳـﺘﻰ ﻛﺸـﻮر ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ آن ﺗﻮﺟـﻪ وﻳـﮋه ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اى ﻛﻪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﺷﺸﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﺸﻮر ﻣﻘﺮر ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺷﺸﻢ، ﺗﻌـﺪاد ﻧﺸـﺮﻳﺎت اﻳﺮاﻧﻰ در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮔﺰارش اﺳﺘﻨﺎدى ﻧﺸﺮﻳﺎت در ﭘﺎﻳﮕﺎه ﺗﺎﻣﺴﻮن روﻳﺘﺮز ﺑﻪ ٧٠ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺑﺎ ﺿﺮﻳﺐ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺎﻻ ارﺗﻘﺎء ﻳﺎﺑﺪ و ﻳﺎ در ﻧﻘﺸﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﻋﻠﻤﻰ ﻛﺸﻮر ﻣﻘﺮر ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﻧﺸﺮﻳﺎت اﻳﺮاﻧﻰ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ١٦٠ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺑﺎ ﺿﺮﻳﺐ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ٣ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ.
در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ 2000 ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻋﻠﻤﻰ در ﻛﺸﻮر در ﺣﺎل اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻌﺪاد ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻌﺪودى از اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﺎت در ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎى ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ ﺣﻀﻮر دارﻧﺪ. ﻃﺒﻖ ﮔﺰارش اﺳﺘﻨﺎدى ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻛﻪ در ﺳﺎل ٢٠١٦ در ﭘﺎﻳﮕﺎه ﺗﺎﻣﺴﻮن روﻳﺘﺮز ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮔﺮدﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ ٤٥ ﻧﺸﺮﻳﻪ اﻳﺮاﻧﻰ در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻧﺸﺮﻳﺎت JCR اﻳﻦ ﭘﺎﻳﮕﺎه ﺣﻀﻮر داﺷـﺘﻨﺪ و ﻳﺎ در آﻣﺎر اﻋﻼم ﺷﺪه از ﺳﻮى ﭘﺎﻳﮕﺎه اﺳﻜﻮﭘﻮس ﻧﺸﺎن از ﺣﻀﻮر ﺗﻨﻬﺎ ١٤٠ ﻧﺸﺮﻳﻪ اﻳﺮاﻧﻰ در اﻳﻦ ﭘﺎﻳﮕﺎه ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ دارد ﻳﻌﻨﻰ ﭼﻴﺰى ﻛﻤﺘﺮ از ٨ درﺻﺪ ﻛﻞ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻰ ﻛﺸﻮر. اﻣﺎ ﺳﺆال اﺻﻠﻰ ﻛـﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ در ذﻫـﻦ اﻓـﺮاد ﻣﻄﺮح ﺷﻮد اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﺖ اﻳﻦ ﺣﻀﻮر ﻛﻢ رﻧﮓ ﻧﺸﺮﻳﺎت در ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎى ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ ﭼﻴﺴﺖ؟ آﻳـﺎ ﻣﻘـﺎﻻت ﻋﻠﻤﻰ ﭼﺎپ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﺎت ارزش ﺑﻴﺎن ﺷﺪن در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن را ﻧﺪارﻧﺪ؟ آﻳﺎ اﻳﻦ ﻋﺪم ﺣﻀـﻮر در ﭘﺎﻳﮕـﺎه ﻫـﺎى ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﺪم اﻧﺘﺸﺎر ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻰ داﺧﻞ ﻛﺸﻮر ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﻳﺎ دﻻﻳﻞ دﻳﮕﺮى ﻫﻤﭽﻮن ﻋﺪم آﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺳﺎزى و ﻧﺤﻮه ﻧﻤﺎﻳﻪ ﻧﻤﻮدن ﻧﺸﺮﻳﺎت در ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎى ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ و ﻳﺎ ﻋﺪم آﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى اوﻟﻴﻪ ﻻزم ﺑﺮاى ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺳﺎزى، دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﺣﻀﻮر ﻛـﻢ رﻧـﮓ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ؟ و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ دﻻﻳﻞ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘه دﻳﮕﺮى وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ درﺻﺪد ﻓﻬﻢ آن ﻫﺎ و ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن راه ﺣﻠﻰ ﺑـﺮاى رﻓـﻊ آن ﻫـﺎ ﺑﺮآﻳﻢ؟ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﭘﺎﺳﺨﻰ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاى ﺳﺆاﻻﺗﻰ از اﻳﻦ دﺳﺖ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﮔﺮه ﮔﺸﺎى اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ اﺻﻠﻰ در ﺑﺤﺚ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻰ ﺑﺎﺷﺪ.
وﺟﻮد ﻫﺰاران ﻣﻘﺎﻟﻪ از داﻧﺸﻤﻨﺪان و ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﺮاﻧﻰ در ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻣﻌﺘﺒـﺮ ﺑـﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠـﻰ ﺑـﺎ ﺿـﺮﻳﺐ ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﺑـﺎﻻ و ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺻﺪﻫﺎ ﻣﻘﺎﻟﻪ از ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻻت در ﺻﺪر ﻣﻘﺎﻻت داغ و ﭘﺮ اﺳﺘﻨﺎد ﻃﻰ ﻫﺮ ﺳﺎل، ﻧﺸﺎن از اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ دارد ﻛﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻋﻠﻤﻰ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ و ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻋﻠﻤﻰ اﻳـﺮان اﮔـﺮ ﭘﻴﺸـﮕﺎم در ﻋﺮﺻـﻪ ﻋﻠـﻮم ﺟﺪﻳـﺪ ﻧﺒﺎﺷـﺪ، ﺣـﺪاﻗﻞ ﻛﻢ اﻫﻤﻴﺖ ﺗﺮ از ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻧﻤﻰ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺎس اﻳﻦ ﻧﻤﻰ ﺗﻮاﻧﺪ دﻟﻴﻠﻰ ﺑﺮ ﺣﻀﻮر ﻛﻢ رﻧﮓ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻰ ﻣﺎ در ﺑﺤﺚ ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺳﺎزى ﺑﺎﺷﺪ. اﻣﺎ در ﺧﺼﻮص زﺑﺎن اﻧﺘﺸﺎر ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘـﺬﻛﺮ ﺷـﺪ ﺑـﻪﻋﻨـﻮان ﻣﺜﺎل از ﺑﻴﻦ ١٢٤٤ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺗﻴﺮﻣﺎه ١٣٩٦ از ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻰ وزارت ﻋﻠـﻮم، ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت و ﻓﻨﺎورى ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ اﺧﺬ اﻋﺘﺒﺎر ﻋﻠﻤﻰ ﮔﺮدﻳﺪه اﻧﺪ، ١٠٣٨ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻰ و ٢٠٤ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ زﺑﺎن ﻫﺎ ﻣﻨﺘﺸـﺮ ﻣﻰ ﮔﺮدﻧﺪ ﻛﻪ از ﺑﻴﻦ ﻫﻤﻴﻦ ٢٠٤ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻧﻴﺰ ١٩٠ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻰ ﮔﺮدند. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﻮد زﺑﺎن اﻧﺘﺸﺎر دﻟﻴﻞ اﺻﻠﻰ ﻋﺪم ﺣﻀﻮر ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻣﺎ در ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎى ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ١٩٠ ﻧﺸـﺮﻳﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎى ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺷﻮﻧﺪ.
ﺑﺮرﺳﻰ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻰ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺣﻀﻮرى ﺑﺎ ﺳﺮدﺑﻴﺮان و ﻣﺘﻮﻟﻴـﺎن ﻧﺸـﺮﻳﺎت ﺣﻜﺎﻳـﺖ از آن دارد ﻛﻪ ﻋﺪم آﺷﻨﺎﻳﻰ ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻰ ﺑﺎ ﺑﺤﺚ ﻧﻤﺎﻳـﻪ ﺳـﺎزى، ﻋـﺪم آﺷـﻨﺎﻳﻰ ﺑـﺎ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى ﻻزم ﺑـﺮاى ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺳﺎزى، ﻋﺪم آﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻧﺤﻮه ﺛﺒﺖ ﻧﺎم در ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎى ﻣﻌﺘﺒﺮ و از ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮ آﺷﻨﺎ ﻧﺒﻮدن ﺑـﺎ ﺧـﻮد ﭘﺎﻳﮕـﺎه ﻫـﺎى ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺳﺎز ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻰ، دﻻﻳﻞ اﺻﻠﻰ اﻳﻦ ﺣﻀﻮر ﻛﻢ رﻧﮓ ﻧﺸﺮﻳﺎت در ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎى ﻣﻌﺘﺒـﺮ ﺑـﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷـﺪ.
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﻳﻜﻰ از رسالت های اﺻﻠﻰ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻰ، ﺛﺒﺖ و ﻧﺸﺮ یافته های ﻋﻠﻤﻰ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع و ﺣـﻮزه ﻫﺮ ﻧﺸﺮﻳﻪ می باشد. مطمئنا اﻳﻦ رﺳﺎﻟﺖ زﻣﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺣﺪ ﻛﻤـﺎل و ﺗﻌـﺎﻟﻰ ﺧـﻮد ﺧﻮاﻫـﺪ رﺳـﻴﺪ ﻛـﻪ ﺑﺘﻮاﻧـﺪ ﻣﺨـﺎﻃﺒﻴﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮى را در ﺟﺮﻳﺎن اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ ﻗﺮار دﻫﺪ. در ﻋﺼﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭼﺎپ ﻛﺎﻏﺬى ﻧﺸﺮﻳﺎت ﺑﻪ ﻧﺤﻮى محدودیت هایی را ﺑﺮاى ﻧﺸﺮﻳﺎت ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﻧﺴﺦ ﭼﺎﭘﻰ و ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﺎﻟﺐ اﻳﺠﺎد می نمود اﻣـﺎ در ﻋﺼـﺮ ﺣﺎﺿـﺮ، ﻳﻌﻨـﻰ ﻋﺼﺮى ﻛﻪ در آن ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎى دﻧﻴﺎى ﻣﺠﺎزى و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ شبکه های ﮔﺴﺘﺮده اﻳﻨﺘﺮﻧـﺖ در همه جا ﺑـﻪ ﻓﺮاواﻧـﻰ و آﺳﺎﻧﻰ در دﺳﺘﺮس می باشد اﻳﻦ محدودیت ها ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
در دﻧﻴﺎى اﻣﺮوز رواج واژه هایی ﻫﻤﭽﻮن نمایه سازی، اﺳـﺘﻨﺎددﻫﻰ و ﺿـﺮﻳﺐ ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﺑـﺮاى ﻧﺸـﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤـﻰ، ﺣﻜﺎﻳﺖ از وﺟﻮد ﻧﻮﻋﻰ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﻴﻦ ﻧﺸﺮﻳﺎت و ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ دارد. ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺷﺪن ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻰ در پایگاه های ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺪاوم ﻧﺸﺮ ﻳﻚ ﻧﺸﺮﻳﻪ، اﻣﺮى ﺿﺮورى و ﺣﻴﺎﺗﻰ می باشد. اﻣﺎ اﻳﻨﻜـﻪ ﺑـﺮاى ﻧﻤﺎﻳـﻪ ﺷـﺪن ﻧﺸـﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻰ ﭼﻪ ﻛﺎرﻫﺎ و اﻗﺪاﻣﺎﺗﻰ و در ﭼﻪ مرحله ای ﺑﺎﻳﺪ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻧﺸـﺮﻳﺎت ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﻪ آن ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.
اﻫﻤﻴﺖ نمایه سازی
ﻣﻨﻈﻮر از نمایه سازی ﻳﻚ ﻧﺸﺮﻳﻪ به‌صورت ﻛﻠﻰ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن ﺷـﺮاﻳﻄﻰ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻳـﻚ ﻧﺸـﺮﻳﻪ در سایت ها و پایگاه های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻤﻮﻣﻰ و ﺗﺨﺼﺼﻰ رؤﻳﺖ ﺷﻮد. ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﭘﻴﺪاﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ دﻳﺪه ﺷﻮد، ﺗﻌﺪاد بازدیدکننده از ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮدﻳﺪ و ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﻘﻘـﻴﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮى ﺑﺎ ﻧﺸﺮﻳﻪ آﺷﻨﺎ ﺷﻮﻧﺪ و در ﺻﻮرت ﺗﻤﺎﻳﻞ، ﻣﻘﺎﻻت ﺧﻮد را ﺑﺮاى ﭼﺎپ ﺑﻪ آن ﻧﺸﺮﻳﻪ ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ. ﻣﻄﻤﺌﻨـﺎً ﻫﺮﭼﻪ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻴﺸﺘﺮى ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻻت چاپ شده در ﻳﻚ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد ﺣﻜﺎﻳﺖ از ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺸﺮﻳﻪ در ﺑـﻴﻦ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ آن رﺷﺘﻪ دارد.
از آنجایی که ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻤﻰ به‌صورت ﺗﺨﺼﺼﻰ می باشند ﻟﺬا ﻃﻴﻒ ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻧﻴﺰ اﻓﺮاد ﺧﺎﺻﻰ می باشند ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﻧﺸﺮﻳﻪ در ﭼﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎﻫﻰ ﻧﻤﺎﻳﻪ می گردد ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ می باشد. ﻫـﺮ ﭼـﻪ ﻳـﻚ ﻧﺸـﺮﻳﻪ در پایگاه های ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮ و شناخته شده تر ﻧﻤﺎﻳﻪ ﮔﺮدد، ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﻴﺰان ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺑﺎزدﻳﺪ ﻣﺨـﺎﻃﺒﻴﻦ اﺻـﻠﻰ ﺧـﻮد ﻗـﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ. اﻣﺎ ﺳﺆاﻻﺗﻰ ﻛﻪ در اﻳﻦ راه ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاى ﻣﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ عبارتند از:
- ﺑﺮاى نمایه کردن ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎى ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪﻳﻢ؟
- ﺑﺮاى ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻛﺎر ﭼﻪ اﻗﺪاﻣﺎﺗﻰ را ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ؟
- ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ واﻗﻌﻰ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻧﻤﺎﻳﻢ؟
- پایگاه هایی ﻛﻪ می توانیم ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺧﻮد را در آن ﻧﻤﺎﻳﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻪ پایگاه هایی می باشد؟
- ﺗﻔﺎوت اﻳﻦ پایگاه های نمایه سازی در ﭼﻴﺴﺖ؟
- ﺳﺆاﻻﺗﻰ از اﻳﻦ دﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻼش می گردد در اﻳﻦ اﺛﺮ ﺑﻪ آن ها ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد.
مطمئنا ﺑﺮاى ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻛﺎر، ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺳﺮى اﺻﻮل و ﻗﻮاﻋﺪى را رﻋﺎﻳـﺖ ﻧﻤـاید. به‌عبارت‌دیگر ﻻزم اﺳﺖ اﺑﺘﺪا ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎى اوﻟﻴﻪ و ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻛﻪ در اﻛﺜﺮ پایگاه های نمایه سازی ﻣﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ ﻗـﺮار می گیرد، آﺷـﻨﺎ ﺷﻮﻳﻢ ﺗﺎ ﭘﺲ از ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮى آن ﻫﺎ، درخواست های نمایه سازی ﻧﺸـﺮﻳﻪ ﺧـﻮد را در پایگاه های ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑـﻪ ﺛﺒـﺖ ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﻢ.
اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى اوﻟﻴﻪ ﻳﻚ ﻧﺸﺮﻳﻪ در اﻏﻠﺐ پایگاه های نمایه سازی
تلاش بر این است که ﻧﻜﺎت ﻣﺒﻬﻢ در ﺧﺼﻮص ﻣﺮاﺣﻞ و ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺷﺪن رﻓﻊ ﺷﻮد و حداقل هایی ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺑﺮاى اﻧﺠﺎم نمایه سازی ﺑﺎﻳﺪ رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ را ذﻛﺮ ﻧﻤـﻮد.
اﻳﻦ حداقل ها عبارتند از:
- داﺷﺘﻦ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﺨﺺ و ﮔﻮﻳﺎ ﺑﺮاى ﻧﺸﺮﻳﻪ؛
- داﺷﺘﻦ ﻋﻨﻮان اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﻣﺸﺨﺺ و ﮔﻮﻳﺎ (در صورتی که ﻧﺸـﺮﻳﻪ ﺑـﻪ زﺑـﺎﻧﻰ ﻏﻴـﺮ از زﺑـﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴـﻰ ﻣﻨﺘﺸـﺮ می گردد)؛
- داﺷﺘﻦ ﻳﻚ ﻋﻨﻮان ﻣﺨﻔﻒ از ﻧﺸﺮﻳﻪ به صورت واﺣﺪ (ﻳﻮﻧﻴﻚ)؛
- داﺷﺘﻦ ﻳﻚ آرم ﻣﺸﺨﺺ (اﻳﻦ آرم می تواند آرم صاحب امتیاز و ﻳﺎ آرم اﺧﺘﺼﺎﺻﻰ ﺧﻮد ﻧﺸـﺮﻳﻪ و ﻳـﺎ ﻫـﺮ دو ﺑﺎﺷﺪ)؛
- داﺷﺘﻦ ﺳﺮدﺑﻴﺮ و هیئت ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ﻣﺸﺨﺺ؛
- داﺷﺘﻦ ﺷﻤﺎره ﺷﺎﭘﺎ (ISSN) ﭼﺎﭘﻰ و ﻳﺎ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻰ؛
- داﺷﺘﻦ وب سایت ﺗﺨﺼﺼﻰ و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ( ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻌﺮﻳـﻒ و شاخص های ﺳـﺎﻳﺖ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد زﻳـﺎد ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ در ﺟﺎى ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ آن ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮداﺧﺖ)؛
- داﺷﺘﻦ دوره ﺗﻨﺎوب اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺸﺨﺺ؛
- اﻧﺘﺸﺎر به موقع و ﺑﺪون ﺗﺄﺧﻴﺮ
- داﺷﺘﻦ ﺣﺪاﻗﻞ ٢٠ ﻣﻘﺎﻟﻪ در ﺷﻤﺎرﮔﺎن ﭼﺎپ ﺷﺪه در ﻃﻮل ﻳﻚﺳﺎل اﻧﺘﺸﺎر ﻧﺸﺮﻳﻪ؛
- داﺷﺘﻦ ﻣﻘﺎﻻت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺑﺨﺶ ﺑﻨﺪى ﻫﺎى آن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ؛
- داﺷﺘﻦ ﻳﻚ راﻫﻨﻤﺎى ﻛﺎﻣﻞ و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاى ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻣﻘﺎﻻت؛
- ﭘﺎﻳﺒﻨﺪى ﺑﻪ اﺻﻮل اﺧﻼﻗﻰ و ﻧﺸﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻣﺮﺗﺒﻂ؛
- داﺷﺘﻦ ﭼﻜﻴﺪه اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ (در ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺑﻪ زﺑﺎﻧﻰ ﻏﻴﺮ از زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﻣﻨﺘﺸﺮ می گردد)؛
- اﺳﺘﻔﺎده از اﻋﻀﺎى هیئت‌علمی ﺧﺎرﺟﻰ ﺑﺎ ﺗﻨﻮع ﻛﺸﻮرى در ﺗﻴﻢ هیئت ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ و ﺗﻴﻢ ﻣﺸﻮرﺗﻰ ﻧﺸﺮﻳﻪ؛
- داﺷﺘﻦ ﺣﻮزه ﺟﺬب ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺮاى ﻣﻘﺎﻻت؛
- داﺷﺘﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺮرﺳﻰ و داورى ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺮاى ﻣﻘﺎﻻت.
